Raskwaliteiten en kruisingsmethode bepalen uw succes

Voordat u voor een methode kiest is een goede vergelijking van de verschillende beschikbare rassen verstandig. Kruisen met minder geschikte rassen geeft wel heterosis maar onvoldoende resultaat. Hieronder vindt u een overzicht van melkveerassen en hun specifieke kwaliteiten.

Een nadeel van fokkerij met koeien dat het lang duurt voordat je de effecten echt ziet. De eerste G1 komen pas 3 jaar nadat u begonnen bent met insemineren aan de melk. Voordat u uw koeien echt in het nieuwe concept het gefokt bent u zomaar 8 jaar verder. In die tijd kan er veel gebeuren. De marktomstandigheden veranderen snel, meestal door politiek ingrijpen. De huidige actuele thema's als voerefficiëntie en arbeidsgemak werden 8 jaar geleden niet besproken. Houdt dit goed in uw achterhoofd. De basis van een melkveebedrijf is voeromzetten naar melk. De input: arbeid, voer en kapitaal moet laag zijn. De output hoog: veel melk. Veel rassen kunnen dan niet meekomen.

Overzicht belangrijkste raskenmerken op bais van gerealiseerde fokwaardes in Nederland

	Holstein	VikingRed	Montbéliarde	Jersey	Normandiërs	Fleckvieh	Brown Swiss	NoorsRood
Dagproductie	+++	++	++	++	+	+	+	+
% eiwit	0	+	0	+++	++	+	++	+
Voerefficiëntie	0	++	0	+++	-	--	-	-
Uiervorm	+++	0	++	+	0	0	++	0
Uierkwaliteit	0	+++	+++	0	-	+++	+	++
Kracht	-	+	+++	-	+	++	0	+
Levensduur	0	+++	++	++	++	++	+++	++
Celgetal	0	+++	+++	-	+	++	+	++
Vruchtbaarheid	---	+++	+++	++	++	+++	+	++
Kruishoogte in cm	150	145	148	130	145	145	155	140
Klauwgezondh.	-	+++	0	++	+	0	+++	+
Afkalfgemak	0	+++	+++	+++	+	++	+	++
Geboortegemak	++	+++	0	+++	-	-	0	++
Omzet in vlees	-	-	++	--	+++	+++	--	0
Arbeidsgemak	--	+++	++	++	++	+++	++	++

Naast de hierboven vermelde punten hebben we hieronder een tabel vermeldt met harde cijfers welke door het GES vastgesteld worden. Deze cijfers zijn op basis van Nederlandse dochters. Alle door het GES gepubliceerde fokwaarden zijn gebruikt. De fokwaarden zijn weergegeven op Red Holstein basis.

Rasverschillen uitgedrukt in fokwaardes in Nederland gerealiseerd. Bron GES dec. 2015

	NVI	Kg Melk	% vet	% eiwit	Kg v + e	LVD	UGH	VRU
VikingRed	+85	+48	+0,02	-0,01	+29	+366	103	105
Montbéliarde	+81	+416	-0,22	-0,05	+11	+265	105	108
Brown Swiss	+192	-199	+0,05	+0,01	-11	+664	105	106
Fleckvieh	+46	-299	+0,06	+0,03	-19	+46	106	111
Noors Roodbont	-62	-237	-0,16	+0,01	-31	-30	102	107
MRIJ	-25	-1123	+0,23	+0,22	-63	+127	103	108

Naast de vermelde fokwaardes zijn er meer zaken waar u rekening mee moet houden. Dit is wel erg afhankelijk van uw uitgangssituatie en van uw persoonlijke voorkeur.

Hoe uniform moet uw veestapel zijn?

Voor uw bedrijfsvoering is het wel handig als de onderlinge verschillen in lengtemaat van de dieren niet te groot zijn. De boxlengte en de melkstal hoeven dan niet aangepast te worden. Bij sommige rassen is de uierkwaliteit en vooral de uierdiepte en speenplaatsing een aandachts punt. Het hangt ook van uw melksysteem af.

Is vleesproductie en restwaarde voor u belangrijk?

Sommige veehouders vinden van niet. Zij focussen zich op de melkproductie. Per 100 melkkoeien gaan er per jaar gemiddeld 30 naar de slager. Als die € 200 meer opbrengen en de kalveren € 25 meer is dat toch € 7250 per jaar. Er zijn rassen die dit makkelijk halen, er zijn er ook die minder omzet en aanwas hebben dan Holsteins.

Hoeveel genetische vooruitgang wilt u behalen?

Als u inkruist profiteert u van heterosis en van de genetische vooruitgang van de rassen die u gebruikt. Het is dus een fabeltje dat u geen genetische vooruitgang meer zou boeken. Wel moet u dan voor rassen kiezen die dicht bij uw fokdoel liggen, een voldoende grote fokpopulatie hebben en moderne fokprogramma's hanteren. Veel van deze rassen hebben hoge inteeltcijfers waardoor de heterosis tussen deze rassen nog hoger wordt. Alleen heterosis is niet voldoende, de rassen die u gebruikt dienen de hoogste te zijn voor productie en elkaar goed aan te vullen op hun sterke en zwakke punten.

De mogelijkheden zijn groot. K&L adviseert op basis van praktijkresultaten de volgende concepten:

		ProCROSS is een bewezen concept voor de hoogste dagproducties met weinig arbeidsbehoefte. Door de langere levensduur en de veel betere vruchtbaarheid is de voerefficiëntie optimaal. Meer info op www.procross.info
		Voor bedrijven met een groot grasaanbod op het eigen bedrijf. De Montbéliarde kan met weinig kosten veel melk produceren.
		Geen ander ras gaat efficiënter met het voer om. Ideaal voor bedrijven die zoeken naar de optimale fosfaatbenutting.